Rozliczanie składki zdrowotnej przez przedsiębiorców uległo znaczącym zmianom od 2022 roku. Nowe przepisy wpływają na możliwość jej odliczenia w rocznym zeznaniu PIT. Dowiedz się, kto i jak może odliczyć składkę zdrowotną w zależności od wybranej formy opodatkowania. Poznaj aktualne limity i zasady obowiązujące w 2024 i 2025 roku.
Co to jest składka zdrowotna i dlaczego jej odliczenie jest ważne?
Składka zdrowotna to obowiązkowe ubezpieczenie w Polsce. Każdy pracownik i przedsiębiorca musi ją opłacać. Wynosi ona 9% podstawy wymiaru składki. Podstawą tą bywa wynagrodzenie brutto pracownika. Dla przedsiębiorców podstawa zależy od formy opodatkowania. Celem składki jest finansowanie publicznej opieki zdrowotnej. Składka jest pobierana od pracowników i pracodawców. Brak możliwości jej odliczenia oznacza, że płacisz ją w całości. Wpływa to na wysokość twojego dochodu netto. Rozliczanie składki zdrowotnej zmieniło się diametralnie od 2022 roku.
Kto i jak może odliczyć składkę zdrowotną w PIT?
Od 1 stycznia 2022 roku zlikwidowano możliwość odliczenia składki zdrowotnej dla większości podatników. Dotychczas można było odliczyć 7,75% podstawy wymiaru. Obecnie odliczenie jest możliwe tylko dla wybranych grup. Dotyczy to przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Muszą stosować podatek liniowy, ryczałt lub kartę podatkową. Pracownicy etatowi nie mogą odliczyć składki zdrowotnej. Podatnicy na zasadach ogólnych (skala podatkowa) również nie mają tego prawa. Nowe przepisy pozwalają niektórym przedsiębiorcom na odliczenie. Zmiany miały na celu dostosowanie systemu podatkowego.
Podatek liniowy a odliczenie składki zdrowotnej
Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym mogą odliczyć składkę zdrowotną. Odliczenia dokonuje się od podstawy opodatkowania (dochodu). Mogą też zaliczyć składki do kosztów uzyskania przychodu. Istnieje roczny limit odliczenia. W 2023 roku limit wynosił 10 200 zł. W 2024 roku limit wzrósł do 11 600 zł. Od 2025 roku limit wynosi 12 900 zł rocznie. Składka zdrowotna w kosztach jest ograniczona tym limitem. Ujęcie składki w kosztach może obniżyć podstawę dla składki w kolejnym miesiącu. Zapłacona składka zdrowotna może zostać ujęta jako koszt. Składki ZUS za grudzień 2024 opłacone w styczniu 2025 mogą być kosztem w 2025 roku. Zmiana formy opodatkowania wpływa na możliwość odliczenia. Jeśli zmienisz formę na zasady ogólne, tracisz prawo do odliczenia.
- Skorzystaj z dostępnych limitów odliczeń.
- Pamiętaj o możliwości ujęcia składek w kosztach.
- Śledź bieżące zmiany w przepisach.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i składka zdrowotna
Podatnicy na ryczałcie również mogą odliczyć składkę zdrowotną. Mogą zmniejszyć przychód o 50% zapłaconych składek. Odliczenie jest zryczałtowane. Zależy od wysokości przychodu. W 2022 roku składka na ryczałcie zależała od przychodu. Wynosiła od 335,94 zł do 1 007,81 zł. Dla przychodów do 60 000 zł składka wynosiła 335,94 zł. Dla przychodów od 60 000 zł do 300 000 zł wynosiła 559,89 zł. Powyżej 300 000 zł wynosiła 1 007,81 zł. W przypadku ryczałtu składka ma stałą kwotę miesięczną. Zależy ona od progów przychodowych. Podatnik ryczałtowy może odliczyć 50% zapłaconych składek za 2023 i 2024 rok. Odliczenie musi być proporcjonalne. Dotyczy to udziału przychodów z różnych stawek ryczałtu. Pan Mikołaj osiągnął przychód 60 000 zł. Odliczył 50% składki, czyli 503,91 zł. Rozłożył odliczenie proporcjonalnie do stawek.
- Wykorzystaj możliwość odliczenia 50% składek.
- Oblicz odliczenie proporcjonalnie do stawek ryczałtu.
- Śledź progi przychodowe wpływające na wysokość składki.
Karta podatkowa a odliczenie składki zdrowotnej
Przedsiębiorcy na karcie podatkowej mają inny sposób odliczenia. Mogą obniżyć podatek o 19% zapłaconej składki zdrowotnej. Odliczenia dokonuje się bezpośrednio od kwoty podatku. Nie odlicza się od dochodu. Składka na karcie podatkowej była stała. W 2022 roku wynosiła 270,90 zł. Od 1 lipca 2023 roku wynosiła 314,10 zł. W 2024 roku miesięczna składka wynosi 314,10 zł. Odliczenie 19% daje miesięczną ulgę około 51,47 zł. W 2022 roku można było odliczyć 19% składki. Podatek odprowadzany w ramach karty podatkowej jest stały. Zależy od branży i lokalizacji. Termin składania PIT-16A dla karty podatkowej upływa z końcem lutego. W 2024 roku termin złożenia PIT-16A to 31 stycznia za poprzedni rok.
- Pamiętaj o odliczeniu 19% składki od podatku.
- Złóż deklarację PIT-16A w terminie.
- Monitoruj wysokość składki dla karty podatkowej.
Zasady ogólne (Skala podatkowa) a składka zdrowotna
Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych nie mogą odliczyć składki zdrowotnej. Dotyczy to zarówno pracowników etatowych, jak i przedsiębiorców. Brak możliwości odliczenia oznacza wyższe obciążenie finansowe. Składka zdrowotna nie jest odliczana od dochodu na skali podatkowej. Nie jest też kosztem uzyskania przychodu. Decyzja ta budziła kontrowersje. Spowodowała wzrost obciążeń dla obywateli. Podatnicy na zasadach ogólnych mogą korzystać z innych ulg. Dostępna jest kwota wolna od podatku. Możliwe jest wspólne rozliczenie z dzieckiem lub małżonkiem. Ulga na dzieci może być odliczana nawet bez płacenia podatku. Dodatkowy zwrot z ulgi na dzieci jest możliwy. Nie może przekroczyć sumy składek społecznych i zdrowotnych. Musi być pomniejszony o już odliczone kwoty.
- Pamiętaj, że na zasadach ogólnych nie odliczysz składki zdrowotnej.
- Sprawdź inne dostępne ulgi podatkowe.
- Rozważ wspólne rozliczenie z małżonkiem lub dzieckiem.
Limity odliczeń i minimalna składka – Co musisz wiedzieć?
Wysokość odliczeń składki zdrowotnej jest limitowana. Limity dotyczą podatku liniowego i ryczałtu. Dla podatku liniowego limit w 2024 roku to 11 600 zł. W 2025 roku wzrasta do 12 900 zł. Dla ryczałtu odliczasz 50% zapłaconej składki. To zryczałtowany limit. Minimalna składka zdrowotna również ulega zmianom. Od 1 lutego 2025 roku nie może być niższa niż 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie wynosi to około 314,96 zł miesięcznie. W 2024 roku minimalna składka dla niektórych przedsiębiorców wynosi 381,78 zł. Wzrost minimalnego wynagrodzenia wpływa na wysokość składki. W 2022 roku zlikwidowano zasadę ustalania składki względem przeciętnego wynagrodzenia GUS.
Praktyczne aspekty odliczania składki zdrowotnej
Podstawą odliczenia składki jest jej faktyczna zapłata. Nie można odliczyć składek niezapłaconych. Składki opłacone w danym roku kalendarzowym są podstawą odliczenia. Potrzebujesz dokumentów potwierdzających zapłatę. Mogą to być potwierdzenia przelewów. Wyciąg bankowy również jest dowodem. Zaświadczenie z ZUS potwierdza wpłaty. Roczne rozliczenie składki polega na porównaniu sumy miesięcznych składek z roczną kwotą. Różnica to nadpłata lub dopłata. Dopłata składki może być odliczona. Zależy to od formy opodatkowania i ewentualnych zmian. Przedsiębiorcy mogą odliczyć dopłatę na takich samych zasadach jak miesięczne składki. Termin rozliczenia składki zdrowotnej za 2024 rok to 20 maja 2025 roku. Przedsiębiorcy, którzy nadpłacili składki, mogą liczyć na zwrot z ZUS. Kwota wypłaconych nadpłat przekroczyła 402 mln zł. Dotyczyła ponad 427 tys. wniosków. ZUS rozważa przejęcie obowiązku rozliczania składek od przedsiębiorców. Ułatwiłoby to życie wielu firmom.
- Przechowuj potwierdzenia wpłat składek.
- Dokumentuj prawo do odliczenia.
- Rozlicz składki w terminie do 20 maja.
- Monitoruj informacje o zwrotach nadpłat z ZUS.
Składka zdrowotna w kosztach czy od dochodu/przychodu?
Sposób odliczenia składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania. Na podatku liniowym możesz wybrać. Możesz zaliczyć składkę do kosztów uzyskania przychodu. Możesz też odliczyć ją od dochodu. Oba sposoby mają ten sam roczny limit. Na ryczałcie odliczasz składkę od przychodu. Jest to 50% zapłaconej kwoty. Na karcie podatkowej obniżasz podatek o 19% składki. Składka zdrowotna nie jest kosztem uzyskania przychodu na zasadach ogólnych. Zmiana formy opodatkowania wpływa na możliwość odliczeń. Jeśli zmienisz ryczałt na zasady ogólne, tracisz prawo do odliczenia. Składka zdrowotna przepada. Dzieje się tak, gdy przedsiębiorca poniósł stratę i odliczał ją w zaliczce. W 2025 roku składka w kosztach jest możliwa tylko na podatku liniowym.
Zapłacona składka zdrowotna może zostać niekiedy wciąż ujęta jako koszt uzyskania przychodu.
Częste pytania dotyczące odliczania składki zdrowotnej
Czy składka zdrowotna jest odliczana od dochodu?
Nie, w większości przypadków składka zdrowotna nie jest odliczana od dochodu. Przedsiębiorcy na podatku liniowym mogą odliczyć ją od dochodu lub zaliczyć do kosztów. Podatnicy na zasadach ogólnych nie mają takiej możliwości. Na ryczałcie odlicza się od przychodu. Na karcie podatkowej od podatku.
Ile można odliczyć składki zdrowotnej na ryczałcie?
Na ryczałcie możesz odliczyć 50% zapłaconej składki zdrowotnej. Odliczenia dokonujesz od przychodu.
Czy mogę odliczyć składkę zdrowotną na zasadach ogólnych?
Nie, podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych (skala podatkowa) nie mają prawa odliczyć składki zdrowotnej.
Jakie dokumenty są potrzebne do odliczenia składki zdrowotnej?
Potrzebujesz dowodów zapłaty składek. Mogą to być potwierdzenia przelewów. Akceptowany jest wyciąg bankowy. Możesz też uzyskać zaświadczenie z ZUS.
Ile wynosi limit odliczenia składki zdrowotnej na podatku liniowym w 2025 roku?
Limit odliczenia składki zdrowotnej na podatku liniowym w 2025 roku wynosi 12 900 zł rocznie.
Podsumowanie
Zasady odliczania składki zdrowotnej znacząco zmieniły się od 2022 roku. Możliwość odliczenia zależy od twojej formy opodatkowania. Przedsiębiorcy na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej mają różne sposoby odliczeń. Pamiętaj o obowiązujących limitach. Dokumentuj zapłacone składki. Śledź bieżące przepisy. W 2025 roku odliczenia są bardziej restrykcyjne dla niektórych grup. Znajomość regulacji jest niezbędna. Pozwala na skuteczne planowanie podatkowe. Wykorzystaj dostępne możliwości odliczeń. Zmniejszysz w ten sposób obciążenia podatkowe.
- Znajomość regulacji jest niezbędna dla skutecznego planowania.
- Warto śledzić limity odliczeń i obowiązujące regulacje.
- Podatnicy powinni znać szczegóły odliczania w różnych formach.