Przedsiębiorca likwidujący firmę musi dopełnić wielu formalności. Jednym z kluczowych obowiązków jest roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Dowiedz się, jak zrobić to poprawnie i w jakich terminach.
Likwidacja działalności gospodarczej krok po kroku
Zakończenie działalności gospodarczej wymaga dopełnienia obowiązków. Nie wystarczy przestać świadczyć usługi. Proces zamknięcia w CEIDG przebiega automatycznie. Składasz wniosek online, osobiście lub pocztą. Na wniosku pojawią się dwie daty. To data złożenia wniosku i data trwałego zaprzestania działalności. Wykreślenie z CEIDG następuje najpóźniej następnego dnia roboczego. Zaświadczenie o wykreśleniu pobierzesz ze strony CEIDG. Informacje trafiają automatycznie do urzędu skarbowego, GUS, ZUS i KRUS. Dane firmy nie znikają z ewidencji. Są widoczne z datą wykreślenia.
Po likwidacji firmy ZUS wyrejestrowuje przedsiębiorcę. Dzieje się to na podstawie złożonych zgłoszeń. Musisz złożyć deklarację ZUS ZWUA. Zrób to w terminie 7 dni od ustania obowiązku ubezpieczeń. Jeśli zgłaszałeś członków rodziny, wyrejestruj ich. Służy do tego druk ZUS ZCNA.
Przedsiębiorca rozliczający się kartą podatkową składa PIT-16Z. Przedsiębiorcy na zasadach ogólnych lub liniowo sporządzają spis z natury. Robią to na dzień zamknięcia działalności. Spis z natury dla VAT sporządzisz osobno. Dotyczy to czynnych podatników VAT. W przypadku zamknięcia firmy złóż deklarację VAT. Zgłoś zakończenie działalności w VAT. Masz na to 7 dni.
- Po zakończeniu działalności złóż wniosek o wykreślenie z CEIDG.
- Wyrejestruj się z ZUS jak najszybciej.
- Przed sprzedażą majątku sporządź spis z natury.
- Zachowaj spis z natury przez 5 lat.
- Dokumenty firmowe przechowuj przez wymagane okresy.
Składki ZUS przy likwidacji firmy
Przedsiębiorcy opłacają składki społeczne i zdrowotne. Rozliczane są na innych zasadach. Składki społeczne to emerytalne, rentowe i chorobowe. Firma ma prawo odliczyć zapłacone składki od dochodu. Może też zaliczyć składki do kosztów uzyskania przychodu. Ryczałtowcy odejmują składkę społeczną od przychodu.
Składki ZUS płaci się do 20 dnia następnego miesiąca. Dotyczy to większości przedsiębiorców.
Co jeśli zamknę działalność od pierwszego dnia miesiąca?
Jeśli działalność zostanie zamknięta od pierwszego dnia miesiąca, nie musisz płacić składek za ten miesiąc.
Składki zdrowotne i społeczne są proporcjonalnie rozliczane. Dzieje się tak, gdy działalność kończy się w trakcie miesiąca. Składki ZUS jako koszt uzyskania przychodu rozlicza się w miesiącu ich zapłaty. Nie rozlicza się ich wstecz.
Zapłacona po zamknięciu firmy składka jest kosztem. Wykaż taką składkę w rozliczeniu rocznym PIT-36.
Składka zdrowotna a zamknięcie działalności
Składka zdrowotna jest obowiązkowa. Finansuje system opieki zdrowotnej. Przedsiębiorcy opłacają składkę zdrowotną różnie. Zależy to od formy opodatkowania. Na zasadach ogólnych i podatku liniowym płacą 9% od dochodu. Ryczałtowcy płacą 9% od przychodu. Na karcie podatkowej płaci się 9% od minimalnego wynagrodzenia. Składka zdrowotna ma różne stawki. W 2023 roku wynosiły 9%, 4,9%, lub od 376,16 zł do 1.128,48 zł. W 2023 roku limit odliczenia dla skali podatkowej wynosił 10.200 zł. Ryczałtowcy odliczają 50% zapłaconej składki.
Ubezpieczenie zdrowotne obowiązuje 30 dni. Liczy się od momentu ustania obowiązku ubezpieczeń. Po likwidacji działalności ubezpieczenie zdrowotne pozostaje aktywne przez 30 dni. Brak ubezpieczenia zdrowotnego to duże ryzyko. Może skutkować trudnościami z dostępem do opieki. Może też generować wysokie koszty leczenia.
Nowe przepisy dotyczące składki zdrowotnej obowiązują od 04.02.2022.
Czy grozi mi podwójna składka zdrowotna przy likwidacji?
Podwójna składka zdrowotna może być liczona. Dzieje się tak od przychodu ze sprzedaży składników majątkowych. Przychód musi być uzyskany w miesiącu likwidacji. Podwójne rozliczenie wynika z niepodzielności składki zdrowotnej. Opiewa na cały miesiąc kalendarzowy. Sprzedaż składników majątku w miesiącu następnym pozwala uniknąć podwójnej składki.
Amortyzacja składników majątku może obniżyć wysokość składki. Dotyczy to na przykład samochodu służbowego.
„Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej.”
Podstawa prawna to art. 66 ust. 1 pkt 1 lit c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. Ważny jest też art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej po likwidacji
Przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność, mają obowiązek rozliczenia składki zdrowotnej rocznie. Dotyczy to opodatkowanych skalą podatkową, podatkiem liniowym lub ryczałtem. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej przy likwidacji działalności obowiązuje od 2025 roku. Likwidując działalność w trakcie roku, musisz sporządzić rozliczenie roczne. Nie wysyłasz dodatkowych dokumentów po wyrejestrowaniu w ZUS.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok ma miejsce w ZUS DRA. Dotyczy rozliczenia za kwiecień 2025. Termin złożenia to 20 maja 2025. W przypadku ryczałtu od przychodów, rozliczenie za 2024 jest w części XII formularza ZUS DRA. Podatnik musi uzupełnić odpowiednie pola w ZUS DRA. To na przykład pola 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27. Rozliczenie za 2024 obejmuje sumę przychodów, podstawę wymiaru i składki. Uwzględnia nadpłaty i niedopłaty.
„Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok ma miejsce w ZUS DRA za kwiecień 2025.”
Termin zapłaty ewentualnej niedopłaty to 20 maja 2025. Zwrot nadpłaty składek za 2024 następuje do 1 sierpnia 2025. Warunkiem jest brak zaległości. Złożenie wniosku o zwrot nadpłaty jest konieczne. Zrób to do 2 czerwca 2025. Wniosek składasz elektronicznie. Użyj podpisu kwalifikowanego lub zaufanego. Zwrot nadpłaty nie powoduje naliczenia odsetek. Dzieje się tak, jeśli nie masz zaległości w ZUS.
| Czynność | Termin (dotyczy rozliczenia za 2024) |
|---|---|
| Złożenie rozliczenia rocznego (ZUS DRA za kwiecień) | 20 maja 2025 |
| Zapłata niedopłaty | 20 maja 2025 |
| Złożenie wniosku o zwrot nadpłaty | 2 czerwca 2025 |
| Zwrot nadpłaty przez ZUS | 1 sierpnia 2025 |
Co zrobić, by zachować prawo do ubezpieczenia zdrowotnego po likwidacji?
Prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego istnieje przez 30 dni. Liczy się od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia. Po tym okresie tracisz prawo do świadczeń. Możesz zachować prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Istnieje kilka opcji. Możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Możesz zarejestrować się jako bezrobotny. Możesz zostać członkiem rodziny ubezpieczonego.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ to jedno z rozwiązań. Wniosek złożysz do właściwego oddziału NFZ. Zawarcie umowy wymaga zgłoszenia w ZUS. Zrób to w ciągu 7 dni od dnia wskazanego w umowie. Składki opłaca się terminowo. Termin to do 15 dnia kolejnego miesiąca. Składki opłaca się na podstawie zadeklarowanego dochodu. Podstawa wymiaru to przeciętne wynagrodzenie. W lipcu–wrześniu 2024 roku koszt dobrowolnego ubezpieczenia wynosił 735,18 zł miesięcznie. To 9% od 8168,67 zł (przeciętne wynagrodzenie). Składki można odliczyć od podatku. Limit odliczenia to do 7,75% podstawy wymiaru. Interpretacja podatkowa potwierdza taką możliwość.
Inną opcją jest rejestracja w PUP. Jako bezrobotny masz prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Możesz też zostać dopisany do ubezpieczenia członka rodziny.
Czy prywatne ubezpieczenie zdrowotne zastąpi NFZ?
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne to alternatywa. Zapewnia ciągłość opieki. W III kwartale 2023 roku koszt wynosił 671,88 zł miesięcznie. To 9% od 7465,32 zł. Oferta obejmuje pakiety medyczne. Mają szeroki zakres usług i krótki czas oczekiwania. Umowa dodatkowa na poważne choroby gwarantuje wypłatę. Może wynieść do 1 000 000 zł. Ochrona rozszerza się z wiekiem. Obejmuje 32 choroby.
- Zgłoś się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego po 30 dniach.
- Rozważ rejestrację jako osoba bezrobotna.
- Zostań członkiem rodziny ubezpieczonego.
- Rozważ wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.
- Pamiętaj o terminowym opłacaniu składek dobrowolnego ubezpieczenia.
Automatyzacja rozliczeń ZUS i podatkowych
Rozliczanie składek zdrowotnych można zautomatyzować. Służą do tego systemy księgowe. Przykładem jest system wFirma. System Taxeon też umożliwia pełną obsługę rozliczeń online. Dostarczenie dokumentów odbywa się elektronicznie. Systemy pozwalają wystawiać faktury w obcej walucie. Można też wystawiać faktury w języku angielskim. Użytkownicy mogą dodawać wiele firm do konta. Można generować raporty i eksportować dane. Systemy wspierają archiwizację danych. Korzystanie z systemów automatyzujących upraszcza procedury. Zwiększa bezpieczeństwo finansowe. Pomaga w terminowej realizacji obowiązków.
Elektroniczne narzędzia ułatwiają kontakt z instytucjami. Platforma PUE ZUS pozwala na elektroniczne zgłoszenia i wnioski. Program Płatnik służy do rozliczeń z ZUS. System KSeF (Krajowy System e-Faktur) jest obowiązkowy. Obejmuje wystawianie i korektę faktur elektronicznych. Zmiany w prawie w 2024 roku obejmują nowe przepisy. Dotyczą składek i rozliczeń podatkowych. Trendy wskazują na cyfryzację usług publicznych. Rośnie znaczenie systemów online dla przedsiębiorców.
- Korzystaj z systemów automatyzujących rozliczenia składek.
- Złożenie wniosku o zwrot nadpłaty zrób elektronicznie na PUE ZUS.
- Terminowo realizuj obowiązki rozliczeniowe i płatnicze.
- Regularnie sprawdzaj status zaległości w ZUS.
- Korzystaj z funkcji eksportu i archiwizacji danych w systemie księgowym.
