Utrata pracy to trudna zmiana w życiu. Wpływa na finanse i dostęp do opieki zdrowotnej. Dowiedz się, jak długo masz ubezpieczenie i jakie świadczenia Ci przysługują.
Ubezpieczenie zdrowotne po ustaniu zatrudnienia
Utrata pracy rodzi wiele pytań. Jedno z ważniejszych dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego. Zapewnia ono dostęp do publicznej opieki medycznej. Finansuje ją Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Podczas pracy na etacie pracownik jest ubezpieczony. Składki pobiera pracodawca. Odprowadza je do NFZ. Co dzieje się po zakończeniu umowy?
Jak długo trwa ubezpieczenie zdrowotne po zwolnieniu?
Prawo do świadczeń zdrowotnych nie znika od razu. Wygasa po upływie 30 dni. Okres ten liczy się od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia. Tak mówi artykuł 67. ustęp 4. Ustawy z 27 sierpnia 2004 roku. Przez ten czas możesz korzystać z bezpłatnej opieki medycznej. Dotyczy to wizyt u lekarzy i badań.
Pamiętaj o tym 30-dniowym okresie ochronnym.
Czy ustanie zatrudnienia powoduje utratę prawa do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej?
Nie, prawo do bezpłatnej opieki medycznej zachowujesz przez 30 dni po ustaniu zatrudnienia.
Co zrobić, aby nie stracić ubezpieczenia zdrowotnego?
Mijają 30 dni od utraty pracy. Aby zachować ubezpieczenie, masz kilka możliwości. Możesz zarejestrować się jako osoba bezrobotna. Zrobisz to w urzędzie pracy. Rejestracja daje ubezpieczenie zdrowotne od dnia zgłoszenia. Jest ono finansowane przez państwo.
Inna opcja to dobrowolne ubezpieczenie. Przystępujesz do niego w NFZ. Samodzielnie opłacasz składki. Możesz też zostać zgłoszony przez członka rodziny. Dotyczy to na przykład małżonka. Ważne jest, aby działać szybko. Unikniesz przerwy w ubezpieczeniu.
- Zarejestruj się jako osoba bezrobotna w urzędzie pracy.
- Przystąp do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ.
- Zgłoś się do ubezpieczenia zdrowotnego przez członka rodziny.
Ubezpieczenie zdrowotne dla członków rodziny
Pracodawca zgłaszał do ubezpieczenia nie tylko Ciebie. Dotyczyło to też członków Twojej rodziny. Na przykład dzieci lub małżonka. Członkowie rodziny również zachowują prawo do świadczeń. Korzystają z nich przez 30 dni. Okres liczy się od wygaśnięcia Twojego obowiązku ubezpieczenia.
Po tym czasie członkowie rodziny tracą ubezpieczenie. Muszą mieć własny tytuł do ubezpieczenia. Może to być praca, status bezrobotnego, lub zgłoszenie przez innego członka rodziny. Dzieci mogą być zgłoszone przez rodziców. Dotyczy to dzieci do 18 lat. Jeśli kontynuują naukę, do 26 roku życia. Członkami rodziny mogą być też wnuki lub rodzice mieszkający z Tobą. Zgłoszenie członków rodziny przed utratą pracy zapewnia im ciągłość ochrony.
Kogo można zgłosić do ubezpieczenia jako członka rodziny?
Możesz zgłosić dzieci własne, przysposobione, wnuki, dzieci obce pod opieką prawną, małżonka oraz krewnych wstępnych, jeśli mieszkają razem.
Świadczenia z ZUS po ustaniu zatrudnienia
Utrata pracy nie zawsze oznacza brak wsparcia finansowego. Możesz mieć prawo do świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Dotyczy to zasiłku chorobowego i innych świadczeń. Zależą one od Twojej sytuacji. Liczy się długość poprzedniego zatrudnienia.
Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia
Możesz otrzymać zasiłek chorobowy. Dotyczy to sytuacji, gdy zachorujesz po zakończeniu pracy. Musisz spełnić określone warunki. Niezdolność do pracy musi powstać w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia. Jeśli choroba jest zakaźna, masz na to 3 miesiące. Zasiłek przysługuje przez maksymalnie 91 dni. Jest wypłacany zgodnie z ustawą o zasiłkach chorobowych. Miesięczna kwota to zazwyczaj 80% podstawowej pensji. Po wyczerpaniu zasiłku możesz ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Przysługuje ono maksymalnie przez 12 miesięcy. Osoby pobierające zasiłki z ZUS (chorobowy, macierzyński, rehabilitacyjny) mają ubezpieczenie zdrowotne.
Czy po ustaniu zatrudnienia przysługuje zasiłek chorobowy?
Tak, zasiłek chorobowy może przysługiwać po ustaniu zatrudnienia, jeśli niezdolność do pracy powstała w określonym czasie od zakończenia pracy i spełniasz inne warunki.
Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawowej pensji pracownika.
Zasiłek macierzyński i inne świadczenia
Kobieta, która urodzi dziecko, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Przysługuje on z ZUS. Dotyczy to kobiet, które urodziły podczas zatrudnienia. Przysługuje też, gdy umowa rozwiązała się z powodu upadłości firmy. Osoby uznane za niezdolne do pracy mogą ubiegać się o rentę. Orzeka o tym lekarz orzecznik ZUS.
Możesz też otrzymać świadczenie przedemerytalne. Trzeba spełnić warunki wieku i stażu pracy. Na przykład ukończyć 56/61 lat. Trzeba mieć odpowiedni staż pracy. Umowa musi być rozwiązana z przyczyn firmy lub innych określonych. Od 1 marca 2023 roku świadczenie przedemerytalne wynosi 1 600,70 zł brutto.
Wsparcie dla osób bezrobotnych
Rejestracja w urzędzie pracy to ważny krok. Zapewnia ubezpieczenie zdrowotne. Daje też możliwość ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych. Musisz spełnić określone warunki. Trzeba mieć przepracowane minimum 365 dni. Okres ten liczy się w ostatnich 18 miesiącach przed rejestracją.
W 2021 roku zasiłek dla bezrobotnych wynosił 1200 zł brutto. Był wypłacany w trzech stawkach. Zależały one od stażu pracy. Przez pierwsze 90 dni zasiłek jest wyższy. Potem jego kwota maleje. Urząd pracy może też zaoferować inną pomoc. Na przykład dodatek aktywizacyjny. Dostępne są też stypendia. Możesz skorzystać z kursów dla bezrobotnych. Pomagają one w przekwalifikowaniu.
Utrata pracy a zasiłek dla bezrobotnych. Kiedy przysługuje i jak go dostać?
Zasiłek przysługuje po rejestracji w urzędzie pracy i spełnieniu warunków, np. przepracowaniu 365 dni w ostatnich 18 miesiącach. Wniosek składasz w urzędzie pracy.
Praktyczne kroki po utracie pracy
Utrata pracy to trudne doświadczenie. Warto zaplanować swoje działania. Zadbaj o ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego. Sprawdź warunki otrzymania świadczeń. Możesz skontaktować się z ZUS lub NFZ. Uzyskasz tam aktualne informacje. Powiatowy Urząd Pracy to kolejne ważne miejsce.
Jeśli masz kredyty, poinformuj bank. Utrata pracy może wpłynąć na spłatę. Rozważ wakacje kredytowe. Możesz też poprosić o raty malejące. Warto mieć fundusz awaryjny. Ekspert finansowy zaleca kwotę na 3-6 miesięcy życia. Aktywne poszukiwanie nowej pracy jest kluczowe. Rozwijaj swoje umiejętności.
- Skontaktuj się z ZUS, NFZ lub Powiatowym Urzędem Pracy.
- Poinformuj bank o utracie pracy, jeśli masz kredyt.
- Zarządzaj domowym budżetem i redukuj koszty.
- Aktywnie szukaj nowej pracy i rozwijaj umiejętności.
Jakie kroki należy podjąć, aby zapewnić ciągłość ubezpieczenia zdrowotnego po utracie pracy?
Możesz zarejestrować się jako bezrobotny, przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia lub zostać zgłoszony do ubezpieczenia przez członka rodziny.
Inne rodzaje ubezpieczeń i wsparcia
Istnieją też prywatne ubezpieczenia. Mogą stanowić dodatkowe wsparcie. Dostępne są polisy od utraty dochodu. Inne chronią w przypadku utraty pracy. Ubezpieczenie życia może mieć taką opcję. Dostępność i warunki różnią się. Zależą od dostawcy i regionu. Dokładnie zapoznaj się z warunkami polisy. Rozważ swoje potrzeby finansowe.
System wsparcia w Polsce się rozwija. Usprawnia się działanie ZUS i NFZ. Trwają legislacyjne dostosowania. Mają na celu walkę z nielegalnym zatrudnieniem. Cyfryzacja procesów administracyjnych postępuje. Ułatwia to dostęp do danych. Na przykład z konta płatnika składek w ZUS.