Straciłeś pracę? Zastanawiasz się, co dalej z Twoim ubezpieczeniem zdrowotnym i prawem do zasiłków? Wyjaśniamy, jakie masz możliwości i jak zabezpieczyć swoją przyszłość po ustaniu zatrudnienia w Polsce.
Ubezpieczenie zdrowotne po zwolnieniu – jak długo obowiązuje?
Po zakończeniu stosunku pracy Twoje ubezpieczenie zdrowotne nie wygasa od razu. Ubezpieczenie zdrowotne obowiązuje przez 30 dni od dnia ustania stosunku pracy. Przez ten czas Ty i Twoja rodzina macie prawo do bezpłatnej opieki medycznej. Możesz korzystać ze świadczeń finansowanych przez NFZ. Prawo do świadczeń zdrowotnych ustaje po 30 dniach. Liczymy ten okres od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Po rozwiązaniu umowy o pracę ubezpieczenie zdrowotne wygasa zazwyczaj na koniec miesiąca rozwiązania. Po tym okresie tracisz prawo do świadczeń NFZ.
Co zrobić, aby zachować ubezpieczenie zdrowotne?
Nie musisz tracić ciągłości ubezpieczenia zdrowotnego. Masz kilka możliwości, aby je zachować. Możesz skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego. Inną opcją jest zgłoszenie się do urzędu pracy. Rejestrujesz się wtedy jako osoba bezrobotna.
Rejestracja w urzędzie pracy zapewnia dalsze ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono finansowane przez państwo. Status bezrobotnego od dnia rejestracji zapewnia ubezpieczenie zdrowotne. Nie ma wtedy okresu karencji.
Możesz też wykupić prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Niektóre firmy umożliwiają kontynuację ubezpieczenia grupowego. Dzieje się to na preferencyjnych warunkach po zakończeniu zatrudnienia.
Istnieje możliwość kontynuacji ubezpieczenia zdrowotnego. Służy do tego dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Możesz zgłosić członka rodziny do ubezpieczenia. Zrobi to Twój współmałżonek, jeśli pracuje. Możesz zawrzeć dobrowolną umowę z NFZ. Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9%. Liczymy ją od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne umożliwia dostęp do wizyt u lekarza. Obejmuje też badania diagnostyczne i refundacje leków. Dzieci do 26 roku życia mogą być zgłoszone przez rodziców. Dotyczy to dzieci kontynuujących naukę. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych zachowują prawo do świadczeń. Mają je przez 6 miesięcy po zakończeniu nauki. Studenci mają to prawo przez 4 miesiące.
- Zarejestruj się jako bezrobotny w urzędzie pracy.
- Opłacaj składki samodzielnie w NFZ.
- Sprawdź warunki polisy grupowej od byłego pracodawcy.
- Zgłoś członka rodziny do ubezpieczenia przez współmałżonka.
- Zawrzyj dobrowolną umowę z NFZ.
Konsekwencje braku ubezpieczenia zdrowotnego
Utrata pracy oznacza utratę ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ. Dotyczy to także utraty statusu bezrobotnego. Podobnie jest po zakończeniu działalności gospodarczej. Po 30 dniach od rozwiązania umowy ubezpieczenie wygasa. Wtedy tracisz prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej. Leczenie bez ubezpieczenia jest bardzo kosztowne. Możesz zgłosić się do ubezpieczenia wstecznie. Masz na to 30 dni od skorzystania ze świadczenia NFZ.
Wysokie koszty leczenia bez ubezpieczenia są znaczącym ryzykiem. Konieczność opłacania składek dobrowolnych wiąże się z ryzykiem sankcji. Grożą one za przerwy w opłacaniu. Ryzyko nałożenia opłat dodatkowych wynosi od 20% do 200% podstawy wymiaru składki.
Świadczenia z ZUS po ustaniu zatrudnienia
Po ustaniu zatrudnienia możesz mieć prawo do świadczeń z ZUS. ZUS realizuje wypłatę zasiłków. Obejmują one zasiłki chorobowe, macierzyńskie i opiekuńcze. Zajmuje się też emeryturami i rentami. Po ustaniu zatrudnienia można ubiegać się o zasiłek chorobowy. Musisz spełnić określone warunki.
Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy przysługuje pracownikowi. Jest tak nawet po ustaniu zatrudnienia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wypłaci zasiłek chorobowy. Niezdolność do pracy musi trwać bez przerwy przez 30 dni. Musi powstać nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego. W przypadku chorób zakaźnych okres ten wynosi 3 miesiące. Zasiłek chorobowy wynosi zazwyczaj 80% podstawy wymiaru. Pracownik może otrzymać zasiłek chorobowy po rozwiązaniu umowy. Warunkiem jest ciągłość ubezpieczenia lub spełnienie określonych warunków czasowych.
Zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia przysługuje krócej. Od 2022 roku przysługuje przez 91 dni. Wcześniej było to 182 dni. Wyjątki dotyczą gruźlicy, ciąży, pobrania komórek lub narządów. W 2025 roku obowiązuje skrócony okres pobierania zasiłka chorobowego.
Zasiłek macierzyński z ZUS-u przysługuje kobietom. Dotyczy to kobiet, które urodziły dziecko podczas zatrudnienia. Przysługuje też po rozwiązaniu umowy. Warunkiem jest upadłość lub likwidacja pracodawcy. Osoba, która straciła pracę, może kontynuować opłacanie składek. Dotyczy to ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Wniosek złóż w ZUS w ciągu 30 dni od dnia rozwiązania umowy. Osoby pobierające świadczenia z ZUS mają prawo do opieki medycznej. Dotyczy to zasiłku chorobowego, rehabilitacyjnego i macierzyńskiego. Korzystają z niej mimo braku opłacania składek.
- Sprawdź, czy i jakie świadczenia Ci przysługują w przypadku utraty pracy.
Platforma PUE ZUS umożliwia załatwianie wielu spraw online. Przerwy w pracy mogą obniżyć przyszłą emeryturę. Dzieje się tak, jeśli nie były objęte ubezpieczeniem społecznym.
| Okres | Liczba dni |
|---|---|
| Prawo do zasiłku po ustaniu zatrudnienia | 91 dni |
| Okres niezdolności do pracy dla zasiłku | 30 dni |
| Przedłużenie prawa do zasiłku w 2021 | 182 dni |
| Okres przerw w chorobie przed 2022 | 60 dni |
Zasiłek dla bezrobotnych – kto ma prawo i na jak długo?
Rejestracja w urzędzie pracy otwiera drogę do zasiłku. Zasiłek dla bezrobotnych może być przyznany. Okres jego pobierania to 6 lub 12 miesięcy. Zależy on od stażu pracy. Wysokość zasiłku zależy od stażu pracy. Bierze się też pod uwagę przeciętne wynagrodzenie. Wysokości zasiłków dla bezrobotnych są zróżnicowane. Zasiłek obniżony to 1193,60 zł brutto. Zasiłek podstawowy wynosi 1491,90 zł brutto. Zasiłek podwyższony to 1790,30 zł brutto. Kwestie zasiłku reguluje Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia. Dotyczy też instytucji rynku pracy.
- Zarejestruj się we właściwym urzędzie pracy, aby uzyskać status bezrobotnego i świadczenia.
ZUS i urzędy pracy współpracują przy wypłacie zasiłków dla bezrobotnych.
| Świadczenie | Okres | Kwota (brutto) |
|---|---|---|
| Zasiłek obniżony (pierwszy okres) | Zależny od stażu (6/12 mies.) | 1193,60 zł |
| Zasiłek podstawowy (pierwszy okres) | Zależny od stażu (6/12 mies.) | 1491,90 zł |
| Zasiłek podwyższony (pierwszy okres) | Zależny od stażu (6/12 mies.) | 1790,30 zł |
| Okres pobierania zasiłku | 6 lub 12 miesięcy | – |
Świadczenie przedemerytalne – dla kogo i kiedy?
Po wyczerpaniu zasiłku dla bezrobotnych możesz ubiegać się o świadczenie przedemerytalne. Wysokość świadczenia przedemerytalnego wynosi 1 600,70 zł brutto. Była to kwota obowiązująca od 1 marca 2023 r. Aby je otrzymać, musisz spełnić określone warunki. Dotyczą one wieku, stażu pracy i okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
- Złóż wniosek o świadczenie przedemerytalne w terminie 30 dni. Liczymy od wydania dokumentu potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Wniosek o świadczenie przedemerytalne składasz w ZUS.
Formalności po utracie pracy – gdzie się zgłosić?
Po utracie pracy musisz podjąć pewne kroki formalne. Kluczową instytucją jest urząd pracy. Zarejestruj się tam jako bezrobotny. Rejestracja zapewnia Ci ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono finansowane przez państwo od dnia rejestracji. Status bezrobotnego daje Ci ubezpieczenie bez okresu karencji.
Inną ważną instytucją jest ZUS. Tam składasz wnioski o zasiłki. Dotyczy to zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego. W ZUS składasz też wniosek o dobrowolne ubezpieczenie. Wniosek o dobrowolne opłacanie składek emerytalnych/rentowych złóż w ZUS. Masz na to 30 dni od dnia rozwiązania umowy. NFZ jest instytucją związaną z ubezpieczeniem zdrowotnym. Możesz tam uzyskać informacje. Możesz też zawrzeć umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne.
- Zarejestruj się we właściwym urzędzie pracy, aby uzyskać status bezrobotnego i świadczenia.
- Złóż wniosek o świadczenie przedemerytalne w terminie 30 dni. Liczymy od wydania dokumentu potwierdzającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
- Skonsultuj się z odpowiednimi instytucjami. Dotyczy to specjalistów ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Urzędy pracy, placówki ZUS i NFZ znajdują się w różnych regionach Polski. Poszkodowani w aferze Amber Gold mogą mieć szanse na odzyskanie pieniędzy. Szkolenia BHP na stanowiskach robotniczych są obowiązkowe. Odbywają się regularnie.
Pytania o ubezpieczenie i świadczenia po zwolnieniu
Jak długo po zwolnieniu jestem ubezpieczony zdrowotnie?
Ubezpieczenie zdrowotne po ustaniu zatrudnienia obowiązuje przez 30 dni. Okres ten liczony jest od dnia ustania stosunku pracy. Po tym czasie tracisz prawo do świadczeń NFZ.
Czy mogę otrzymać zasiłek chorobowy po rozwiązaniu umowy?
Tak, możesz otrzymać zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia. Musisz spełnić określone warunki. Niezdolność do pracy musi trwać bez przerwy przez 30 dni. Musiała powstać nie później niż 14 dni od ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego. Wyjątkiem są choroby zakaźne, np. gruźlica. Wtedy okres ten wynosi 3 miesiące.
Czy po utracie pracy mogę kontynuować opłacanie składek na emeryturę?
Tak, osoba, która straciła pracę, może dobrowolnie kontynuować opłacanie składek. Dotyczy to ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Wniosek złóż w ZUS w ciągu 30 dni od dnia rozwiązania umowy.
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych zależy od Twojego stażu pracy. Zasiłek obniżony wynosi 1193,60 zł brutto. Zasiłek podstawowy to 1491,90 zł brutto. Zasiłek podwyższony wynosi 1790,30 zł brutto. Zasiłek przyznawany jest na 6 lub 12 miesięcy.
Czy mogę zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego wstecz?
Tak, możesz zgłosić się do ubezpieczenia wstecznie. Masz na to 30 dni od skorzystania ze świadczenia NFZ. Wymaga to spełnienia określonych formalności.