Świadczenie rehabilitacyjne to wsparcie finansowe dla osób chorych. Pomaga odzyskać zdolność do pracy po wyczerpaniu zasiłku chorobowego. ZUS przyznaje to świadczenie na określonych zasadach.
Czym jest świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne stanowi formę wsparcia finansowego. Przysługuje osobom nadal niezdolnym do pracy. Dostępne jest po wyczerpaniu okresu zasiłku chorobowego. Ma na celu pomoc w powrocie do zdrowia. Leczenie lub rehabilitacja mogą przywrócić zdolność do pracy. Świadczenie wspiera finansowo w tym trudnym okresie zdrowotnym.
Kto i na jakich warunkach może otrzymać świadczenie?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom ubezpieczonym w ZUS. Warunkiem jest wyczerpanie okresu zasiłku chorobowego. Okres ten wynosi zwykle 182 dni. Przy gruźlicy lub ciąży trwa 270 dni. Osoba musi nadal być niezdolna do pracy. Istnieje jednak rokowanie odzyskania tej zdolności. Dalsze leczenie lub rehabilitacja dają taką szansę. Lekarz orzecznik ZUS ocenia stan zdrowia. Wydaje orzeczenie stanowiące podstawę decyzji. Prawo do świadczenia mają osoby opłacające składki. Nie mogą mieć zaległości wobec ZUS. Zadłużenie powyżej 1% minimalnego wynagrodzenia może wykluczyć przyznanie świadczenia. Jeśli zadłużenie zostanie spłacone w ciągu 6 miesięcy, świadczenie przysługuje za cały okres. Świadczenie nie przysługuje osobom na emeryturze lub rencie. Wyklucza je też zasiłek dla bezrobotnych. Urlop bezpłatny lub wychowawczy również wyklucza prawo. Nie otrzymają go osoby tymczasowo aresztowane lub odbywające karę.
Kto nie dostanie świadczenia rehabilitacyjnego?
Świadczenie nie przysługuje, jeśli osoba ma prawo do emerytury lub renty. Wyklucza je zasiłek dla bezrobotnych. Urlop dla poratowania zdrowia także uniemożliwia jego pobieranie. Świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie również stanowi przeszkodę. Osoby na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym go nie otrzymają. Wyklucza je tymczasowe aresztowanie lub odbywanie kary pozbawienia wolności.
Ile wynosi świadczenie i jak długo jest wypłacane?
Świadczenie rehabilitacyjne można otrzymać maksymalnie przez 12 miesięcy. Okres ten wynosi 360 dni. Wysokość świadczenia zależy od podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Przez pierwsze 3 miesiące wynosi 90% podstawy. Po tym okresie stawka spada do 75%. W przypadku ciąży przysługuje 100% podstawy. Pełna wysokość 100% obowiązuje również przy niezdolności spowodowanej wypadkiem w pracy. Choroba zawodowa także uprawnia do 100%. Podstawa wymiaru dla pracowników to przeciętne wynagrodzenie pomniejszone o składki społeczne. Dla innych osób to przeciętny przychód pomniejszony o 13,71%. Świadczenie wylicza ZUS lub płatnik składek.
Jak złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w ZUS?
Aby ubiegać się o świadczenie, trzeba złożyć wniosek. Służy do tego formularz ZNp-7. Wniosek należy złożyć co najmniej 6 tygodni przed końcem zasiłku chorobowego. Zapewnia to ciągłość wypłat świadczeń. Do wniosku dołącza się zaświadczenie o stanie zdrowia. Jest to formularz OL-9. Potrzebny jest też wywiad zawodowy na formularzu OL-10. Pracodawca dostarcza zaświadczenie płatnika składek (Z-3, Z-3b lub Z-3a). Kompletna dokumentacja przyspiesza rozpatrzenie. Wnioski można składać elektronicznie. Służy do tego system PUE ZUS. Można też złożyć wniosek osobiście w jednostce ZUS. Dokumenty można wysłać pocztą. ZUS rozpatruje wniosek. Czas rozpatrzenia wynosi do 60 dni od złożenia kompletu. Lekarz orzecznik ZUS przeprowadza badanie. Na podstawie orzeczenia ZUS wydaje decyzję. Wypłata świadczenia przez ZUS następuje w ciągu 60 dni od wniosku. Płatnik składek wypłaca świadczenie w ciągu 30 dni od decyzji ZUS.
Dokumenty potrzebne do wniosku:
- Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne (formularz ZNp-7)
- Zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz OL-9)
- Wywiad zawodowy (formularz OL-10)
- Zaświadczenie płatnika składek (formularze Z-3, Z-3b, Z-3a)
- Protokół wypadku lub decyzja o chorobie zawodowej (jeśli dotyczy)
Terminy składania wniosku są ważne. Pan Janusz kończy chorobowe 18 lutego. Wniosek powinien złożyć do 7 stycznia. Złożenie wniosku po terminie jest możliwe. Roszczenie przedawnia się po 6 miesiącach od ostatniego dnia okresu świadczenia. ZUS może wezwać na badanie przez lekarza orzecznika. Badanie może odbyć się w miejscu pobytu chorego. Dzieje się tak, gdy stan zdrowia uniemożliwia podróż.
Świadczenie rehabilitacyjne a składki ZUS
Podczas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego opłacane są składki ZUS. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe finansuje budżet państwa. Osoba na świadczeniu nie płaci ich samodzielnie. Składki na ubezpieczenie zdrowotne są potrącane. Potrąca się je z kwoty wypłacanego świadczenia. W okresie pobierania świadczenia ZUS odprowadza składki zdrowotne. Okres pobierania świadczenia jest zaliczany do stażu pracy. Czas rehabilitacji uznaje się za element aktywności zawodowej. Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniom. Obowiązek ten trwa od rozpoczęcia do zaprzestania działalności. Zawieszenie działalności powoduje ustanie obowiązku. Fakt pobierania świadczenia nie zwalnia przedsiębiorcy z opłacania składek zdrowotnych. Nie ma przepisu zwalniającego z tego obowiązku. Pracownicy mogą ubiegać się o ulgi w opłacaniu składek ZUS. Dotyczy to ograniczeń zdrowotnych.
Czy osoba pobierająca zasiłek rehabilitacyjny jest zwolniona z opłacania składek zdrowotnych?
Nie. Osoby pobierające zasiłek rehabilitacyjny nie są zwolnione z obowiązku opłacania składek zdrowotnych. Sam fakt pobierania świadczenia nie wpływa na podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Ubezpieczenie zdrowotne i rehabilitacja w praktyce
Osoby otrzymujące świadczenie rehabilitacyjne mają prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczenie to obejmuje leczenie szpitalne. Pokrywa koszty leków. Obejmuje też inne świadczenia medyczne. Pomaga utrzymać koszty leczenia na rozsądnym poziomie. Ubezpieczenie jest ważne przez cały okres pobierania świadczenia. Może być przedłużone w razie potrzeby. W Polsce dostęp do rehabilitacji zapewnia NFZ. Publiczne ubezpieczenie zdrowotne finansuje szeroki zakres usług. Rehabilitacja obejmuje formy ambulatoryjne i stacjonarne. Dostępna jest też rehabilitacja domowa i sanatoryjna. NFZ finansuje rehabilitację neurologiczną. Obejmuje ortopedyczną, kardiologiczną i pulmonologiczną. Finansuje też rehabilitację onkologiczną oraz po operacjach. Koszty pokrywane są na podstawie skierowania od lekarza. Nie wszystkie koszty rehabilitacji są pokrywane przez NFZ. Sprzęt rehabilitacyjny często nie jest refundowany. Transport, zakwaterowanie i wyżywienie zwykle pokrywa pacjent. W Polsce istnieje roczny limit finansowy na rehabilitację. Po jego przekroczeniu pacjent ponosi koszty sam. Dodatkowe usługi mogą wymagać zgody lekarza. Mogą być pokryte przez NFZ lub pacjenta. Prywatne ubezpieczenia zdrowotne stają się popularne. Liczba klientów prywatnych ubezpieczeń rosła. Na koniec 2022 roku było ich 4,23 mln. Wartość składek brutto osiągnęła 1,3 mld zł. Prywatne polisy często oferują szybszy dostęp do specjalistów. Mogą obejmować szerszy zakres usług rehabilitacyjnych.
Formy rehabilitacji finansowane przez NFZ:
- Ambulatoryjna
- Stacjonarna
- Domowa
- Neurologiczna
- Ortopedyczna
- Kardiologiczna
- Pulmonologiczna
- Onkologiczna
- Po operacjach
Długi czas oczekiwania na świadczenia rehabilitacyjne w ramach NFZ jest problemem. Może wynosić miesiące, a czasem lata.
Świadczenie rehabilitacyjne a praca i zatrudnienie
Praca zarobkowa jest niedozwolona podczas pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Pobieranie świadczenia oznacza niezdolność do pracy. Wykonywanie pracy zarobkowej może skutkować odebraniem świadczenia. Pracownik na świadczeniu rehabilitacyjnym jest chroniony. Ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę trwa przez 3 miesiące. Pracodawca może rozwiązać umowę później. Dotyczy to przyczyn niezawinionych przez pracownika. Po ustaniu świadczenia pracownik ma 6 miesięcy. Musi zgłosić chęć powrotu do pracy. Regularne monitorowanie postępów leczenia jest ważne. Współpraca z lekarzem pomaga w powrocie do aktywności zawodowej.
Co zrobić w przypadku odmowy przyznania świadczenia?
ZUS rozpatruje wniosek. Decyzję o przyznaniu świadczenia wydaje ZUS. Podstawą jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS. Od orzeczenia lekarza orzecznika można złożyć sprzeciw. Termin na sprzeciw wynosi 14 dni od doręczenia orzeczenia. Od decyzji ZUS można się odwołać. Odwołanie składa się do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Termin na odwołanie wynosi 1 miesiąc od doręczenia decyzji. W przypadku odmowy przyznania świadczenia można złożyć odwołanie. Termin na odwołanie wynosi 30 dni. Skorzystanie z porad doradcy ZUS lub prawnika może pomóc. Specjalista wyjaśni procedury odwoławcze.
Gdzie złożyć odwołanie od decyzji ZUS w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego?
Odwołanie od decyzji ZUS składa się do rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Składa się je za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał decyzję.
Dodatkowe informacje o świadczeniu
Świadczenie rehabilitacyjne jest opodatkowane. Podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. ZUS potrąca zaliczkę na podatek. Przy planowaniu finansów trzeba uwzględnić opodatkowanie. Roszczenie o wypłatę świadczenia podlega przedawnieniu. Przedawnia się po 6 miesiącach od ostatniego dnia okresu świadczenia. W przypadku błędu ZUS lub pracodawcy przedawnienie wynosi 3 lata. Podstawą prawną przyznawania świadczenia jest ustawa. Jest to ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. ZUS jest instytucją odpowiedzialną za świadczenia. Przetwarzanie danych osobowych odbywa się zgodnie z RODO. Wymaga zgody na przetwarzanie danych. Możliwe jest korzystanie z elektronicznych systemów ZUS. Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS) umożliwia składanie wniosków online. Można użyć profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego. Świadczenia z ZUS są bezpłatne. Nie pobiera się opłat za złożenie wniosku.
Jakie są zasady podatkowe dotyczące świadczenia rehabilitacyjnego?
Świadczenie rehabilitacyjne podlega opodatkowaniu. Jest to podatek dochodowy od osób fizycznych. ZUS jako płatnik potrąca zaliczkę na podatek przed wypłatą.