Dowiedz się, kto może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia w ZUS. Sprawdź, jak wpływa ono na Twoją przyszłą emeryturę. Poznaj zasady opłacania składek i ich wysokość.
Co to jest dobrowolne ubezpieczenie w ZUS?
Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe to opcja. Jest dostępne dla osób nieobjętych obowiązkowym systemem. Pozwala gromadzić kapitał na przyszłą emeryturę. Możesz do niego przystąpić, jeśli spełniasz warunki.
Ubezpieczenie to obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku. Daje możliwość opłacania składek samodzielnie. Składki dobrowolne nie są obowiązkowe. Wiążą się jednak z długoterminowymi korzyściami.
ZUS wyjaśnia: 'O dobrowolnych ubezpieczeniach emerytalnym i rentowych możemy mówić…’
Kto może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń?
Do dobrowolnych ubezpieczeń mogą przystąpić osoby. Nie podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Przykładem są przedsiębiorcy. Dotyczy to też osób bez umowy o pracę lub zlecenie.
Możesz przystąpić, jeśli mieszkasz w Polsce. Musiałeś być wcześniej objęty ubezpieczeniem. Z takiego rozwiązania skorzystają osoby. Nie są one na umowie o pracę lub zlecenie.
Grupa I to osoby prowadzące działalność. Dotyczy to pierwszych 24 miesięcy. Grupa II obejmuje twórców i artystów. Grupa III to osoby na mniejszą skalę (Mały ZUS Plus).
Jak zgłosić się do dobrowolnych ubezpieczeń?
Zgłoszenie do ubezpieczeń jest proste. Możesz je złożyć w placówce ZUS. Dostępna jest też opcja wysyłki pocztą. Skorzystaj również z Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Zgłoszenia dokonujesz na formularzach ZUS ZUA lub ZUS ZZA. Używasz kodów tytułu ubezpieczenia. Rozpoczynają się one od 19 00 xy. Oznaczają ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Kod 24 10 xy dotyczy ubezpieczenia zdrowotnego.
Złożenie wniosku o objęcie ubezpieczeniami następuje od dnia złożenia. Data nie może być wcześniejsza. Dobrowolne ubezpieczenia można rozpocząć od daty złożenia wniosku.
Platforma PUE/eZUS to narzędzie online. Służy do zarządzania sprawami w ZUS. Umożliwia elektroniczne składanie wniosków. Rejestracja na stronie podatki.biz jest szybka. Trwa około 1 minuty. Serwis nie zbiera danych osobowych. Użytkownicy korzystają z narzędzi i kalkulatorów.
Kiedy ustają dobrowolne ubezpieczenia?
Dobrowolne ubezpieczenia ustają automatycznie. Dzieje się to od dnia wskazanego w zgłoszeniu. Ustają też od powstania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń. Przykładem jest podjęcie pracy na etacie.
Ubezpieczenia dobrowolne ustają również. Dotyczy to pierwszego dnia miesiąca. W tym miesiącu zapłacono składki niepełne. Może to być też miesiąc, za który składki zapłacono po terminie. Ubezpieczenia dobrowolne ustają od dnia wskazanego we wniosku. Lub od powstania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń.
Od dnia powstania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń nie masz prawa do objęcia dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym.
Podstawa wymiaru składek dobrowolnych
Podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota. Nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia. Dotyczy to osób dobrowolnie podlegających ubezpieczeniom. W 2021 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 2800 zł. Podstawa wymiaru składek nie może być niższa od tej kwoty.
Za miesiąc objęcia lub ustania ubezpieczenia podstawa jest inna. Zmniejsza się ją proporcjonalnie. Zależy to od liczby dni podlegania ubezpieczeniom. Przy objęciu ubezpieczeniem w trakcie miesiąca podstawa obliczana jest proporcjonalnie.
Podstawa wymiaru składowych jest zaokrąglana. Stosuje się określone zasady. Podstawa wymiaru składek za luty 2011 roku wynosiła 1234,84 zł. Minimalne wynagrodzenie wtedy to 1276 zł. Podstawa wymiaru składek jest obliczana proporcjonalnie do liczby dni podlegania ubezpieczeniom w miesiącu.
Roczna podstawa wymiaru składek ma limit. Nie może przekroczyć 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Dotyczy to roku kalendarzowego. Przekroczenie rocznej podstawy wyłącza konieczność opłacania składek w danym roku.
| Okres | Minimalne wynagrodzenie | Min. podstawa wymiaru składek (30% min. wyn.) |
|---|---|---|
| Styczeń – Czerwiec 2024 | 4 242 zł | 1 272,60 zł |
| Lipiec – Grudzień 2024 | 4 300 zł | 1 290 zł |
| 2021 (przykład) | 2 800 zł | 840 zł (30% min. wyn.) |
Wysokość składek na dobrowolne ubezpieczenia
Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52%. Dotyczy to podstawy wymiaru. Składka na ubezpieczenia rentowe to 8%. Składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą: emerytalne 19,52% i rentowe 6,00%. Dotyczy to podstawy 1234,84 zł (przykład z 2011 r.). Składka na ubezpieczenie wypadkowe wynosi do 9% (zależnie od grupy działalności).
W 2022 roku podstawa wymiaru wynosiła 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Było to 3553,20 zł. Składka emerytalna jest pokrywana w równych częściach. Dotyczy to osoby ubezpieczonej i płatnika składek. Każda strona płaci 9,76% podstawy.
Przedsiębiorcy płacą składkę w całości. Wynosi 19,52% podstawy wymiaru. W 2022 roku składka dla przedsiębiorców wynosiła 693,58 zł. Dla nowych firm z ulgami było to 176,27 zł. Jeżeli emeryt kontynuuje działalność, nie płaci składek społecznych. Płaci tylko składkę zdrowotną. Umowa zlecenie z emerytem wymaga składek. Dotyczy to składek emerytalnych, rentowych i wypadkowych.
Wysokość składek na ubezpieczenia społeczno-emerytalne w 2025 r. jest znana. Od podstawy 60% przeciętnego wynagrodzenia wynosi 1015,78 zł miesięcznie. Dotyczy to emerytur i rent. Składki od preferencyjnej podstawy (30% minimalnego wynagrodzenia) wynoszą 273,24 zł miesięcznie. Składki od podstawy 180% przeciętnego wynagrodzenia wynoszą 769,43 zł dla zdrowotnego. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2024 r. wyniosło 8,549 zł. W 2025 r. roczna podstawa wymiaru składek na emerytury i rentowe może wynosić maksymalnie 260 190 zł.
Opłacanie i rozliczanie składek
Termin opłacania składek jest ważny. Za dany miesiąc płacisz do 10 dnia kolejnego miesiąca. Składki rozliczasz na kontach płatników. Zakład monitoruje nadpłaty i zaległości. Istnieje możliwość odroczenia płatności. Można też rozłożyć należności na raty. Dostępne jest również umorzenie składek.
Do rozliczeń używasz dokumentów rozliczeniowych. Przykładem jest deklaracja ZUS DRA. Program PŁATNIK to narzędzie do tworzenia dokumentów. Platforma Usług Elektronicznych (PUE) ZUS ułatwia rozliczenia. Możesz zarządzać składkami online poprzez PUE/eZUS. E-składka to system do opłacania składek.
Dobrowolne ubezpieczenie a przyszła emerytura
Wysokość przyszłej emerytury zależy od opłaconych składek. Liczy się suma składek. Ważny jest też okres ich odprowadzania. Wartość punktu emerytalnego jest kluczowa. Wylicza się ją na podstawie średniego wynagrodzenia. Wartość ta wzrasta co roku.
Dobrowolne składki można ustalać na poziomie wyższym. Podstawa wymiaru składek to zadeklarowana kwota. Nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia. W 2018 roku minimalne wynagrodzenie wynosiło 2100 zł. Podstawa wymiaru składek to zadeklarowana kwota. Nie niższa jednak niż minimalne wynagrodzenie.
Przykład obliczenia emerytury: Miesięczna składka 1000 zł przez 20 lat. Daje sumę 240 000 zł. Przy wartości punktu 40 zł i 6 punktach, emerytura wynosi 240 zł miesięcznie. Przykład: składka 1500 zł miesięcznie przez 20 lat. Daje sumę 360 000 zł. Skutkuje to wyższą emeryturą.
Wysokość świadczenia zależy od stanu środków. Dotyczy to konta w ZUS. Po przekroczeniu 10 lat okresu dobrowolnych ubezpieczeń…
…gwarancja minimalnego świadczenia przestaje obowiązywać.
Po 10 latach ubezpieczenia dobrowolnego gwarancja minimalnego świadczenia ustaje. Świadczenie wylicza się na podstawie środków na koncie. Po przekroczeniu 10 lat opłacania dobrowolnych składek ZUS nie musi wypłacać minimalnych świadczeń. Zgromadzone środki pozostają jednak na koncie ubezpieczonego.
Warto regularnie monitorować wysokość składek, aby nie zaniżyć wysokości przyszłych świadczeń emerytalnych.
Czy warto opłacać dobrowolne składki?
Decyzja o opłacaniu dobrowolnych składek jest indywidualna. Zależy od sytuacji finansowej. Zależy też od planów na przyszłość. Dobrowolność składek daje elastyczność. Możesz ustalać wysokość składek. Może to być korzystne dla osób o nieregularnych dochodach.
Możliwość opłacania składek na wyższe świadczenia wpływa na emeryturę. Składki dobrowolne nie są obowiązkowe. Wiążą się z długoterminowymi korzyściami. Obecna najniższa emerytura to około 700-800 zł miesięcznie. W przyszłości emerytury mogą być jeszcze niższe.
To pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi i każdy powinien sam zadecydować według swojej sytuacji finansowej oraz planów dotyczących przyszłości.
Warto wcześniej zaplanować urlop od ZUS. Zgłoś się do ubezpieczeń. Zrób to, jeśli przestałeś pracować. Albo chcesz dobrowolnie opłacać składki. Odpowiedzialne planowanie składek jest kluczowe. Pomaga uniknąć niedoborów w oszczędnościach emerytalnych.
Alternatywy dla dobrowolnego ubezpieczenia w ZUS
ZUS to powszechny system ubezpieczeń. Jest obowiązkowy dla większości. Nie jest to jedyna forma zabezpieczenia na starość. W Polsce mamy wybór. Możemy korzystać z systemów ZUS i OFE. Istnieją też inne opcje. Można oszczędzać osobiście. Można inwestować w nieruchomości.
Polisy inwestycyjne to kolejna opcja. Oferują je towarzystwa ubezpieczeń na życie. Mogą przynieść roczny zysk od 10 do 15%. Podatek Belki płaci się na koniec umowy. Nie płaci się go przy konwersji środków. Koszty zarządzania funduszami wynoszą 1-2%. Opłata za prowadzenie polisy wynosi około 5%. Polisy inwestycyjne wiążą się z ryzykiem inwestycyjnym.
Zgromadzone środki na polisie nie podlegają egzekucji komorniczej. W przypadku upadłości firmy ubezpieczeniowej wypłaty są ograniczone. Ograniczenie jest w porównaniu do banku. Polisy inwestycyjne można zawrzeć bez ankiety medycznej. Ubezpieczenia emerytalne oferuje większość towarzystw ubezpieczeń na życie w Polsce. IKZE to niszowy sposób oszczędzania na emeryturę.
Im młodszy jesteś, tym Twoja emerytura może być większa, a pieniądze które na to teraz przeznaczysz nie obciążą Twojego obecnego budżetu.
Odkładanie pieniędzy w skarpetę jest nieefektywne. Dotyczy to też lokat bankowych. Mają niskie oprocentowanie. Rozważ inwestowanie w nieruchomości lub giełdę. Pomyśl o polisach inwestycyjnych. To sposoby na wyższą emeryturę. Planuj emeryturę już od młodości. Coraz większa jest świadomość. Samodzielne planowanie emerytury jest konieczne.
Często zadawane pytania o dobrowolne ubezpieczenia
Kto może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia w ZUS?
Do dobrowolnego ubezpieczenia mogą przystąpić osoby. Nie podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Przykładem są przedsiębiorcy. Dotyczy to też osób bez umowy o pracę lub zlecenie.
Jak ustala się podstawę wymiaru składek dobrowolnych?
Podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota. Nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia. Za miesiąc rozpoczęcia lub zakończenia ubezpieczenia podstawa jest proporcjonalnie zmniejszana. Zależy to od liczby dni podlegania ubezpieczeniom.
Ile wynosi składka na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne?
Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52%. Dotyczy to podstawy wymiaru. Składka na ubezpieczenia rentowe to 8%. Pełna składka na ubezpieczenia społeczne (emerytalna i rentowe) wynosi 27,52%.
Co się dzieje, gdy opłacam dobrowolne składki dłużej niż 10 lat?
Po przekroczeniu 10 lat okresu dobrowolnych ubezpieczeń, gwarancja minimalnego świadczenia przestaje obowiązywać. Wysokość świadczenia wylicza się tylko na podstawie zgromadzonych środków na koncie w ZUS.
Czy dobrowolne składki w ZUS to jedyny sposób na dodatkowe oszczędzanie na emeryturę?
Nie, dobrowolne ubezpieczenie w ZUS to jedna z opcji. Możesz też korzystać z prywatnych ubezpieczeń emerytalnych, polis inwestycyjnych, IKZE, PPE. Możliwe jest też samodzielne oszczędzanie lub inwestowanie.
