Zastanawiasz się, czy można mieć więcej niż jedno ubezpieczenie zdrowotne? Polskie przepisy są jasne. Wyjaśniamy, kiedy płacisz jedną składkę, a kiedy więcej. Dowiedz się, jakie są zasady w Polsce i za granicą.

Czym jest podwójne ubezpieczenie zdrowotne?

Podwójne ubezpieczenie zdrowotne oznacza posiadanie dwóch polis. Obejmują one te same ryzyka zdrowotne. W Polsce system opieki zdrowotnej jest obowiązkowy. Finansują go składki od pracowników i pracodawców. Podwójne ubezpieczenie występuje, gdy osoba jest ubezpieczona w dwóch systemach jednocześnie. Może to być system publiczny i prywatny. Może też dotyczyć ubezpieczeń w różnych krajach.

Czy można mieć dwa publiczne ubezpieczenia zdrowotne (NFZ) w Polsce?

W Polsce posiadanie dwóch aktywnych polis ubezpieczeniowych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia jest niezgodne z prawem. Każda osoba może być ubezpieczona tylko w jednym NFZ. System publiczny opiera się na jednym obowiązkowym ubezpieczeniu. Posiadanie podwójnego ubezpieczenia w NFZ jest nielegalne. Może prowadzić do konsekwencji prawnych. Grożą za to kary finansowe. Mogą też wystąpić opóźnienia w refundacji kosztów leczenia.

Co się dzieje, gdy posiadam podwójne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ?

W przypadku podwójnego ubezpieczenia NFZ, należy zgłosić ten fakt do odpowiednich instytucji. Posiadanie dwóch aktywnych polis w ramach NFZ jest niezgodne z prawem. Może prowadzić do konsekwencji prawnych i finansowych. Posiadacz powinien wybrać jedno ubezpieczenie do pokrycia kosztów leczenia.

Czy można mieć publiczne (NFZ) i prywatne ubezpieczenie zdrowotne jednocześnie?

Tak, można mieć jednocześnie publiczne i prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Prywatna polisa działa jako wsparcie dodatkowe. Publiczne ubezpieczenie (NFZ) zapewnia dostęp do podstawowej opieki. Obejmuje lekarza pierwszego kontaktu, specjalistów i szpitale publiczne. Daje też dostęp do leków refundowanych. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne oferuje dodatkowe korzyści. Daje możliwość wyboru placówek i specjalistów. Zapewnia krótsze kolejki. Oferuje szerszy zakres usług. Możesz otrzymać dwa świadczenia w przypadku zdarzenia objętego ochroną obu polis, o ile dotyczą one ubezpieczeń osobowych (jak na życie czy prywatne zdrowotne). W przypadku ubezpieczeń majątkowych, odszkodowanie nie przekracza wartości szkody.

Refundacja kosztów na leki i usługi medyczne jest ograniczona. Dotyczy tylko jednego systemu. Nie można korzystać z obu jednocześnie na ten sam koszt.

Rola i korzyści posiadania wielu polis na życie – Ewelina Ratajczak, ekspert ds. ubezpieczeń Rankomat

Polisy prywatne i publiczne mogą się uzupełniać. Klient ma swobodę wyboru ofert. Posiadanie kilku polis może zwiększyć łączną sumę ubezpieczenia. Może też rozszerzyć zakres ochrony. Polisy można łączyć w celu zwiększenia bezpieczeństwa finansowego. Koszt posiadania wielu polis to wyższe składki. Zarządzanie wieloma polisami wymaga organizacji. Potrzebna jest regularna weryfikacja. Niektóre polisy mogą mieć wyłączenia. Mogą też mieć limity i różne warunki. Skorzystanie z pomocy doradcy ubezpieczeniowego pomaga w analizie ofert.

Co z ubezpieczeniem zdrowotnym w dwóch różnych krajach (UE/EFTA)?

Możliwość posiadania ubezpieczenia w dwóch krajach jednocześnie zależy od przepisów prawnych. Kluczowe są też umowy międzynarodowe. W Unii Europejskiej i krajach EFTA można pracować w jednym lub kilku państwach jednocześnie. Składki na ubezpieczenie zdrowotne można płacić tylko w jednym kraju. ZUS lub KRUS ustalają, w którym kraju pracownik jest ubezpieczony. Wydają w tej sprawie decyzję. Przed rozpoczęciem pracy lub działalności za granicą, trzeba zgłosić się do ubezpieczenia w kraju zatrudnienia. Brak ubezpieczenia w Polsce i rozpoczęcie pracy za granicą skutkuje obowiązkiem zgłoszenia się do ubezpieczenia w kraju pracy.

Polskie ubezpieczenie zdrowotne przestaje obowiązywać. Dzieje się tak, gdy osoba rozpoczyna pracę lub działalność w Niemczech, Norwegii, Szwajcarii, Islandii, Lichtensteinie, czy innych krajach UE/EFTA. Pracownicy delegowani do pracy za granicą na maksymalnie 24 miesiące mają ubezpieczenie w NFZ. Potrzebują zaświadczenia A1. Pracownicy służby cywilnej i dyplomacji mają ubezpieczenie w NFZ, gdy są wysłani do pracy za granicą. Osoby bezrobotne zarejestrowane w Polsce obowiązuje ubezpieczenie kraju, w którym pracują za granicą. Dotyczy to okresu od momentu rozpoczęcia pracy. Członkowie rodziny ubezpieczonych w Polsce mogą mieć ubezpieczenie w kraju pracy. Dzieje się tak, jeśli zaczną tam pracę lub działalność.

W Polsce można uzyskać dokumenty potwierdzające prawo do opieki zdrowotnej za granicą. Należą do nich EKUZ, S1, DA1. EKUZ potwierdza prawo do leczenia nieplanowanego. Musi być ono niezbędne i w ramach publicznego systemu. Dotyczy to kraju pobytu. Dokument S1 jest dla osób przenoszących się na stałe. Dotyczy też oddelegowanych na 12 miesięcy lub dłużej. DA1 potwierdza prawo do leczenia związane z wypadkiem przy pracy. Dotyczy też choroby zawodowej. Dokument A1 jest wydawany elektronicznie. Jego autentyczność weryfikuje się na stronie ZUS. Dokumenty S1 i DA1 mają ograniczony okres ważności. Zależy on od okresu oddelegowania lub trwałości świadczeń.

W przypadku przerwania oddelegowania, dokumenty tracą ważność. Konieczne jest poinformowanie NFZ.

Czy EKUZ zastępuje prywatne ubezpieczenie zdrowotne?

Nie, EKUZ nie zastępuje prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. EKUZ pokrywa wyłącznie niezbędne świadczenia medyczne w publicznym systemie. Decyzję o zabiegu podejmuje lekarz w kraju pobytu. Prywatne ubezpieczenie oferuje szerszy zakres usług i często lepszy standard.

Co to jest zaświadczenie A1?

Zaświadczenie A1 to dokument potwierdzający, że osoba podlega ubezpieczeniom społecznym (w tym zdrowotnemu) w Polsce, mimo wykonywania pracy za granicą w UE/EFTA. Jest wydawane przez ZUS lub KRUS. W przypadku oddelegowania do 24 miesięcy pracownik ma ubezpieczenie w NFZ i potrzebuje A1.

Dlaczego płacę więcej niż jedną składkę zdrowotną w Polsce? (Zbieg tytułów)

W Polsce często spotykana jest sytuacja, gdy osoba płaci więcej niż jedną składkę zdrowotną. Nie jest to „podwójne ubezpieczenie” w sensie posiadania dwóch polis NFZ. To wynik tak zwanego „zbiegu tytułów” do objęcia ubezpieczeniem. Zbieg tytułów ma miejsce, kiedy spełniasz warunki do objęcia ubezpieczeniami w ZUS z dwóch lub więcej źródeł. Przykładem jest umowa o pracę i działalność gospodarcza. Inny przykład to kilka umów zleceń. Jeszcze inny to działalność gospodarcza i umowa zlecenie. Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej, składka zdrowotna jest opłacana odrębnie od każdego tytułu. Dotyczy to każdego źródła dochodu generującego obowiązek ubezpieczenia. Obowiązek odprowadzania składki dotyczy każdego z tytułów. Nie zależy od tego, czy zbiegają się różne tytuły czy takie same. Składka na ubezpieczenie zdrowotne od każdego przychodu jest opłacana odrębnie. Obowiązek opłacania składek wynika z ustawy. Jest odrębny od obowiązku podatkowego.

Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania. Zależy też od wysokości dochodów. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne w 2025 roku to m.in. 4666 zł (minimalne wynagrodzenie brutto). Składki zdrowotne nie mogą być niższe niż 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. W 2025 roku wynosi to 314,96 zł minimalnej składki miesięcznej. Dodatkowo, w 2025 roku, składka miesięczna dla przychodu poniżej 60 tys. zł to 461,66 zł. Roczna wynosi 5539,92 zł. Dla przychodów od 60 tys. zł do 300 tys. zł – miesięczna 769,43 zł, roczna 9233,16 zł. Dla przychodów powyżej 300 tys. zł – miesięczna 1384,97 zł, roczna 16619,64 zł.

W przypadku kilku umów zlecenia odprowadza się składkę od przychodu z każdej umowy. Składka od przychodów z działalności prowadzonej w formie spółek opłacana jest odrębnie od każdej spółki. Składka na ubezpieczenie zdrowotne powstaje z chwilą osiągnięcia przychodu z obu tytułów. Obowiązek zapłaty składki nie powstanie, jeśli działalność została zarejestrowana, ale nie osiągnięto z niej przychodu. Pojęcia 'przychód’ i 'dochód’ mają różny zakres. Dochód to przychód pomniejszony o koszty. Refakturowanie traktowane jest jako odrębna transakcja. Z niej powstaje przychód i obowiązek składkowy.

Składki na ubezpieczenia społeczne opłacasz tylko z jednej działalności. Wybierasz ją sam, jeśli uzyskujesz dochody z kilku źródeł. Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacasz od każdej działalności gospodarczej. Liczy się suma dochodów z tych działalności. W przypadku umów o świadczenie usług, jeśli przedmiot jest zgodny z działalnością, płaci się składki od działalności, ale nie od umowy. Jeśli umowa o świadczenie usług dotyczy innego przedmiotu, można podlegać składkom z obu tytułów. Wymaga to spełnienia określonych warunków. Przedsiębiorca prowadzący kilka działalności i rozliczający się różnymi formami opodatkowania musi obliczać składki od każdej działalności odrębnie. W przypadku działalności i umów zleceń, podstawa wymiaru składek może przekraczać lub nie przekraczać minimalnego wynagrodzenia. Wpływa to na obowiązek opłat.

Kto musi płacić wiele składek zdrowotnych?

Obowiązek płacenia wielu składek dotyczy osób, które uzyskują przychody z różnych źródeł. Osoby pracujące na pełny etat i prowadzące działalność gospodarczą muszą płacić podwójną składkę zdrowotną. Emeryci, którzy pracują w granicach dozwolonych limitów, również muszą opłacać dwie składki. Osoby łączące etat z działalnością lub pobierające emeryturę i wynagrodzenie z umowy o pracę są zobowiązane do płacenia podwójnej składki. Osoby zarabiające więcej niż 2121 zł brutto z działalności gospodarczej muszą płacić podwójne składki zdrowotne.

Lista przykładowych sytuacji:

  • Działalność gospodarcza i etat (przy wynagrodzeniu z etatu równym lub wyższym od minimalnego)
  • Działalność gospodarcza i umowa zlecenie (przy wynagrodzeniu ze zlecenia równym lub wyższym od minimalnego)
  • Kilka działalności gospodarczych
  • Działalność gospodarcza i emerytura/renta (w zależności od przychodu z działalności)
  • Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. i inne źródła dochodu

Kto nie musi płacić podwójnych składek zdrowotnych?

Istnieją wyjątki od zasady płacenia wielu składek. Osoby, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu umowy o pracę nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, a przychód z działalności gospodarczej nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia, nie muszą płacić podwójnej składki. Dotyczy to niektórych form opodatkowania, np. ryczałtu. Osoby na umowie o dzieło nie płacą składki zdrowotnej od tej umowy. Umowa o dzieło nie jest tytułem do ubezpieczenia. Osoby mające prawo do emerytury są zwolnione z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od działalności. Mogą je opłacać dobrowolnie. Składka zdrowotna od działalności może być obowiązkowa, w zależności od przychodu.

Wyjątki dotyczą m.in.:

  • Emerytów i rencistów prowadzących działalność gospodarczą (w określonych sytuacjach)
  • Przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem (przy niskich przychodach)
  • Osoby z niepełnosprawnościami prowadzące działalność (przy niskich przychodach)
  • Osoby na umowie o pracę z podstawą składek nie wyższą od minimalnego wynagrodzenia oraz uzyskujące przychody z działalności w ograniczonym zakresie

Dlaczego Ministerstwo Zdrowia wymaga płacenia wielu składek?

Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia, dlaczego nie planuje zmian w systemie podwójnych składek zdrowotnych. Argumentuje, że środki ze składek są przeznaczane na bieżące świadczenia opieki zdrowotnej. Dostęp do opieki zdrowotnej nie zależy od wysokości opłacanych składek przez daną osobę. Koszty leczenia poważnych chorób mogą być bardzo wysokie. Mogą sięgać kilkudziesięciu tysięcy złotych dziennie. Znacznie przekraczają sumę składek płaconych przez pojedynczą osobę. Obniżenie składek znacznie zmniejszyłoby wpływy do NFZ. Pogorszyłoby to jakość świadczonych usług. Ministerstwo twierdzi, że podejmowanie dodatkowej działalności zawodowej może prowadzić do intensyfikacji pracy. To z kolei zwiększa ryzyko konieczności skorzystania z opieki zdrowotnej. Obecny system opłat ma charakter publicznoprawny. Jest uzasadniony naturą składki jako obciążenia celowego. Ministerstwo argumentuje, że system wymaga odprowadzania składek od każdego tytułu. Ma to zapewnić finansowanie wysokich kosztów leczenia.

środki ze składek są przeznaczane na bieżące świadczenia opieki zdrowotnej – Ministerstwo Zdrowia

dostęp do opieki zdrowotnej nie zależy od wysokości opłacanych składek – Ministerstwo Zdrowia

podejmowanie dodatkowej działalności zawodowej może prowadzić do intensyfikacji pracy, co z kolei zwiększa ryzyko konieczności skorzystania z opieki zdrowotnej – Ministerstwo Zdrowia

Koszt dla budżetu państwa przekroczyłby 90 mld zł. Taki byłby skutek powrotu do zasad sprzed Polskiego Ładu. Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny potwierdził, że składki są odprowadzane od każdego tytułu lub przychodu osobno. Osoby intensywnie pracujące, w tym pracujący emeryci, są szczególnie narażeni na ryzyko chorób.

Czy płacenie wielu składek zdrowotnych się opłaca?

Płacenie wielu składek zdrowotnych wiąże się z wyższymi kosztami. Podwójne opłaty mogą znacznie obciążyć budżet domowy. Posiadanie wielu polis NFZ jest niezgodne z prawem. Płacenie wielu składek od różnych tytułów dochodu nie oznacza automatycznie podwojenia świadczeń z NFZ. Dostęp do publicznej opieki zdrowotnej przysługuje na podstawie samego faktu posiadania tytułu do ubezpieczenia. Nie zależy od liczby opłacanych składek. Wypłaty z każdej polisy są rozpatrywane indywidualnie. Podstawą są umowy. Ubezpieczyciele mogą uwzględniać posiadanie innych polis. Wypłaty mogą być proporcjonalne lub limitowane.

Posiadanie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego jako dodatek do NFZ może być opłacalne. Zapewnia szybszy dostęp do lekarzy i badań. Może pokrywać usługi niedostępne w ramach NFZ. Podwójne ubezpieczenie prywatne (od różnych ubezpieczycieli) na życie jest możliwe. W tym przypadku świadczenia z kilku polis mogą się sumować. Wymaga to analizy zakresów pokrycia. Kluczowe są klauzule umowne i koszty. Podwójne ubezpieczenie wymaga analizy. Dotyczy to zakresów pokrycia, klauzul umownych i kosztów. Może wiązać się z wyższymi kosztami składek. Może dochodzić do trudności z uzyskaniem zwrotu kosztów leczenia. Dzieje się tak, gdy osoba jest ubezpieczona w obu systemach (publicznym i prywatnym na ten sam koszt). Podwójne ubezpieczenie może prowadzić do konfliktów między ubezpieczycielami.

Co zrobić, gdy masz zbieg tytułów lub wątpliwości?

Zrozumienie swoich ubezpieczeń jest kluczowe. Unikaj podwójnego ubezpieczenia NFZ. Monitoruj i zarządzaj polisami ubezpieczeniowymi. Skonsultuj się z ZUS lub NFZ w razie wątpliwości. Zgłaszaj nieprawidłowości związane z ubezpieczeniem. Używaj tylko jednego ubezpieczenia NFZ do rozliczeń. Skonsultować się z ubezpieczycielem przed podjęciem decyzji o dodatkowych polisach. Przeczytaj warunki umowy ubezpieczeniowej. Zapoznaj się z przepisami prawnymi. Dotyczą one ubezpieczeń w różnych krajach. Kontaktuj się z ekspertami w celu uzyskania porad. Skorzystanie z pomocy doradcy ubezpieczeniowego pomaga w analizie ofert. Terminowa opłata składek jest kluczowa. Zapewnia utrzymanie ochrony. W przypadku zdarzeń, świadczenia z kilku polis mogą się sumować. Dotyczy to ubezpieczeń osobowych, o ile nie ma limitów.

Jeśli masz kilka tytułów do ubezpieczenia, sprawdź swoją sytuację w ZUS. Złożenie wniosku do ZUS jest możliwe. Dotyczy to chęci objęcia się ubezpieczeniami z tytułu pracy na podstawie umowy-zlecenia, gdy jest zbieg. Zmiana tytułów obowiązkowych ubezpieczeń społecznych zależy od sytuacji dochodowych. Zależy też od form opodatkowania. Dopłata różnicy jest konieczna, jeśli wpłacone składki są niższe od rocznej podstawy wymiaru. Zwrot nadpłaty następuje, jeśli wpłacono więcej niż wynosi roczna składka. Przedstawianie harmonogramów pracy i podróży pomaga. Służy to ustaleniu właściwego ustawodawstwa w przypadku pracy za granicą. Dokonuj oceny sytuacji na podstawie 12-miesięcznego okresu. Weryfikuj faktyczne miejsce wykonywania pracy. Opieraj się na dowodach, nie tylko umowach. Korzystaj z zaświadczeń A1. Używaj innych dokumentów potwierdzających właściwość ustawodawstwa.

Sugestie:

  • Zgłoś członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego pod warunkiem braku własnego tytułu.
  • Wykorzystaj ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako warunek zwolnienia z płacenia składek z działalności (w określonych przypadkach).
  • Skonsultuj się z NFZ lub ubezpieczycielem w razie wątpliwości.
  • Zgłaszaj nieprawidłowości związane z ubezpieczeniem.
  • Używaj tylko jednego ubezpieczenia NFZ do rozliczeń.

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *