Ubezpieczenie chorobowe dla osób pracujących na umowie zlecenia to ważny element systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Zapewnia świadczenia w razie choroby lub macierzyństwa. Wyjaśniamy, kiedy ubezpieczenie jest dobrowolne, a kiedy obowiązkowe, oraz jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek chorobowy.
Co to jest ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy?
Ubezpieczenie chorobowe to świadczenie pieniężne z ZUS. Przysługuje w razie niezdolności do pracy. Zleceniobiorca może uzyskać prawo do zasiłku. Obejmuje chorobę, macierzyństwo, opiekę nad rodziną. Zapewnia wsparcie finansowe w trudnych chwilach.
Zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniom społecznym na szczególnych zasadach. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych reguluje te kwestie. Prawo do świadczeń zależy od objęcia ubezpieczeniem chorobowym.
Kiedy ubezpieczenie chorobowe jest obowiązkowe?
Dla zleceniobiorców ubezpieczenie chorobowe jest zazwyczaj dobrowolne. Podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe stanowi wyjątek. Zleceniobiorca sam decyduje o przystąpieniu.
Składki na ubezpieczenie chorobowe mogą być obowiązkowe w niektórych sytuacjach. Dotyczy to umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą. Składki są wtedy łączone. Odprowadza się je od całości przychodu.
Składki na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy mogą być w niektórych sytuacjach odprowadzane obowiązkowo.
Jak przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego?
Zleceniobiorca może zgłosić chęć objęcia ubezpieczeniem chorobowym. Należy złożyć wniosek do ZUS. Zgłoszenia dokonuje zleceniodawca. Powinien to zrobić w terminie 7 dni od powstania obowiązku ubezpieczeń. Ubezpieczenie zaczyna obowiązywać od dnia wskazanego we wniosku. Nie może to być data wcześniejsza niż data złożenia wniosku.
Nie każdy zleceniobiorca może przystąpić do tego ubezpieczenia. Prawo mają tylko osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Uczniowie i studenci do 26 lat nie mogą przystąpić. Osoby na zasiłku macierzyńskim także nie mogą korzystać z tego prawa. Pracownicy na umowie o pracę z minimalnym wynagrodzeniem również nie przystąpią.
- Sprawdzenie statusu ubezpieczenia przy zawieraniu umowy zlecenia.
- Rozważenie obowiązkowości składek w przypadku zawierania umowy z własnym pracodawcą.
- Przemyślenie możliwości przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń chorobowych.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy na umowie zlecenie?
Zasiłek chorobowy przysługuje, gdy zleceniobiorca jest objęty ubezpieczeniem chorobowym. Musi opłacać składki na to ubezpieczenie. Prawo do zasiłku powstaje po okresie wyczekiwania.
Ile wynosi składka chorobowa i jak jest liczona?
Składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45%. Liczy się ją od podstawy wymiaru składek. Podstawą jest kwota brutto z umowy zlecenia. Jest to 2,45% wynagrodzenia brutto.
Podstawa wymiaru składki jest ograniczona. Nie może przekroczyć określonej kwoty miesięcznie. W 2025 roku limit wynosi 21 682,50 zł. W 2018 roku limit wynosił 11 107,50 zł. Przychody wyższe niż limit wpływają na wysokość świadczeń. Podstawa nie może przekroczyć 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Składka jest opłacana przez zleceniobiorcę. Płatnikiem jest zleceniodawca. Odlicza składkę od wynagrodzenia. Następnie przekazuje ją do ZUS.
| Rok | Miesięczny limit podstawy wymiaru składek na chorobowe | Procent podstawy wymiaru składek na chorobowe od limitu |
|---|---|---|
| 2017 | 10 657,50 zł | – |
| 2018 | 11 107,50 zł | 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia |
| 2025 | 21 682,50 zł | – |
Kiedy zleceniobiorca ma prawo do zasiłku chorobowego? (Okres wyczekiwania)
Prawo do zasiłku chorobowego powstaje po okresie wyczekiwania. Dla dobrowolnego ubezpieczenia wynosi on 90 dni. Musi to być okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Zleceniobiorca musi opłacać składki przez ten czas. Zasiłek przysługuje od 91. dnia ubezpieczenia.
Istnieją wyjątki od okresu wyczekiwania. Zasiłek może przysługiwać od pierwszego dnia ubezpieczenia. Dotyczy to na przykład wypadku w drodze do pracy. Obejmuje też absolwentów szkół. Posłowie i senatorowie również mają ten przywilej. Funkcjonariusze Służby Celnej także.
Przerwa w ubezpieczeniu do 30 dni nie wyklucza prawa do zasiłku. Okres wyczekiwania liczy się od nowa po dłuższej przerwie.
Prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego na umowie-zleceniu przysługuje osobom, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przez co najmniej 90 dni.
Jakie dokumenty do zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy?
Podstawowym dokumentem jest zwolnienie lekarskie. Obecnie występuje ono w formie elektronicznej (e-ZLA). Zleceniodawca przekazuje do ZUS zaświadczenie Z-3a. Wskazuje w nim dane o przychodach.
Kto wypłaca zasiłek chorobowy? ZUS czy zleceniodawca?
Zasiłek chorobowy dla zleceniobiorców wypłaca ZUS. Dzieje się tak od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Zleceniodawca nie ponosi tych kosztów. Różni się to od zasad dla pracowników etatowych. Pracodawca wypłaca zasiłek pracownikowi przez pierwsze 33 dni.
Jeśli firma zatrudnia mniej niż 20 pracowników, ZUS płaci zasiłek od dnia pierwszego. Dotyczy to zarówno pracowników, jak i zleceniobiorców. Termin wypłaty zasiłku to do 30 dni. Czas liczy się od dostarczenia dokumentów do ZUS.
Od pierwszego dnia niezdolności do pracy zasiłek finansuje ZUS, nie pracodawca.
Ile wynosi zasiłek chorobowy i jak długo jest wypłacany?
Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 80% podstawy wymiaru. Podstawą jest przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy. W niektórych przypadkach zasiłek wynosi 100% podstawy. Dotyczy to niezdolności do pracy w czasie ciąży. Obejmuje też wypadek w drodze do pracy. Choroby zawodowe również uprawniają do 100% zasiłku.
Świadczenie chorobowe jest wypłacane przez określony czas. Maksymalnie wynosi 182 dni. W przypadku gruźlicy lub ciąży okres wydłuża się. Zasiłek może być wypłacany do 270 dni.
Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego obejmują zasiłki. Są to chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze. Wliczają się też świadczenia rehabilitacyjne. Wysokość zasiłku opiekuńczego wynosi 80% średniego wynagrodzenia.
Zasiłek chorobowy wynosi 80% przeciętnego wynagrodzenia za ostatnie 12 miesięcy.
Świadczenie chorobowe jest wypłacane maksymalnie przez 182 lub 270 dni w przypadku osób, które zachorowały na gruźlicę lub ich niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Umowa zlecenie a inne tytuły do ubezpieczeń
Zleceniobiorca może mieć kilka umów zlecenia. Może też pracować na umowę o pracę. Występuje wtedy zbieg tytułów do ubezpieczeń. Zasady podlegania ubezpieczeniom stają się bardziej złożone. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa te zasady.
Jeśli zleceniobiorca ma umowę o pracę i zarabia minimum krajowe. Nie może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z umowy zlecenia. Obowiązkowe ubezpieczenia z etatu wykluczają to prawo. Jeśli dochód z etatu jest niższy, zlecenie może być obowiązkowo oskładkowane.
Przy kilku umowach zlecenia, pierwsza jest zazwyczaj obowiązkowa. Dotyczy to ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jeśli z pierwszej umowy nie osiągnięto minimalnego wynagrodzenia. Obowiązkowe ubezpieczenia dotyczą wszystkich umów. Po przekroczeniu minimalnego wynagrodzenia, kolejne umowy mogą być dobrowolne.
Zleceniobiorca prowadzący działalność gospodarczą ma inne zasady. Może przystąpić do dobrowolnego chorobowego. Musi jednak podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z działalności. Przedsiębiorcy dobrowolnie opłacają składki.
Uczniowie i studenci do 26 lat nie podlegają ubezpieczeniom z tytułu zlecenia. Nie mogą więc przystąpić do dobrowolnego chorobowego. Dotyczy to także osób pobierających stypendium.
Ubezpieczenie chorobowe z tytułu wykonywania umowy zlecenia może mieć także inny charakter, np. obowiązkowo oskładkowane na wszystkie ubezpieczenia, jeżeli zleceniobiorca wykonuje je z własnym pracodawcą.
Co dzieje się z zasiłkiem po zakończeniu umowy?
Prawo do zasiłku chorobowego może trwać po ustaniu ubezpieczenia. Dotyczy to zleceniobiorców. Niezdolność do pracy musi powstać w określonym czasie. Choroba musi rozpocząć się nie później niż 14 dni od ustania ubezpieczenia. Okres ten wydłuża się do 90 dni przy niektórych chorobach.
Choroba musi trwać co najmniej 30 dni. Wypłata zasiłku jest wtedy możliwa. ZUS kontynuuje wypłatę świadczenia. Zleceniobiorca musi spełnić te warunki.
Podstawa prawna ubezpieczeń zleceniobiorców
System ubezpieczeń społecznych regulują przepisy prawa. Podstawowym aktem jest Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Kwestie zasiłków reguluje inna ustawa. Jest to Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Przepisy dotyczące umów zlecenia znajdują się w Kodeksie cywilnym. Regulacje dotyczące ubezpieczeń uczniów i studentów są odrębne. Interpretacje przepisów wydaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Pytania i odpowiedzi dotyczące ubezpieczenia chorobowego
Czy składka chorobowa za zleceniobiorcę zawsze jest dobrowolna?
Nie, składka chorobowa za zleceniobiorcę jest zazwyczaj dobrowolna. Staje się obowiązkowa, gdy umowa zlecenia jest zawarta z własnym pracodawcą.
Ile wynosi okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy dla zleceniobiorcy?
Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy dla zleceniobiorcy wynosi 90 dni. Dotyczy to dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Musi być to 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia.
Kto płaci za L4 na umowie zlecenie?
Za zwolnienie lekarskie (L4) na umowie zleceniu płaci ZUS. Zasiłek jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych od pierwszego dnia choroby. Zleceniodawca nie ponosi tych kosztów.
Czy student do 26 lat pracujący na umowie zlecenia może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego?
Nie, student do ukończenia 26 roku życia pracujący na umowie zlecenia nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. W związku z tym nie może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Ile wynosi składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?
Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek. Podstawa to zazwyczaj kwota brutto wynagrodzenia z umowy zlecenia.
Czy zasiłek chorobowy przysługuje po zakończeniu umowy zlecenia?
Tak, zasiłek chorobowy może przysługiwać po zakończeniu umowy zlecenia. Niezdolność do pracy musi powstać w ciągu 14 dni od ustania ubezpieczenia. Choroba musi trwać co najmniej 30 dni.
Jak wyliczyć L4 z umowy zlecenia?
Podstawą wymiaru zasiłku jest średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy. Obejmuje to kwoty po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Zasiłek wynosi 80% tej podstawy. W szczególnych przypadkach może wynosić 100%.